Nhà Mạc (1527 – 1677)

1/ Mạc Đăng Dung (1527 – 1529) : sau khi cướp ngôi của Cung Hoàng, Mạc Đăng Dung tự xưng hoàng đế, tức Mạc Thái Tổ. Chiếm đóng ở phía Bắc nên sử gọi là Bắc Triều.

2/ Mạc Đăng Doanh (1529 – 1540) : năm 1529 Mạc Đăng Dung nhường ngôi cho con trưởng là Mạc Đăng Doanh, tức Mạc Thái Tông, để lên làm Thái Thượng hoàng. Đăng Doanh được coi là vị vua có tài văn trị. Trong thời gian ông cai trị miền Bắc dân chúng ấm no, ngoại xâm phương Bắc cũng không dám lấn sang.

3/ Mạc Phúc Hải (1540 – 1546) : năm 1540, Mạc Đăng Doanh mất, Mạc Đăng Dung lập cháu nội của mình là Mạc Phúc Hải nối ngôi, tức Mạc Hiến Tông.

Trong thời gian trị vì đất nước, Mạc Hiến Tông tiếp tục có những cải cách tiến bộ: cải cách điền địa và coi trọng nghề văn. Lúc này, ở phía nam lực lượng Nam triều chống Mạc đứng đầu là Lê Trang Tông ngày càng lớn mạnh, nhưng Mạc Phúc Hải ngày càng ít quan tâm đến triều chính, chính quyền nhà Mạc ngày càng sa sút về mọi mặt. Mạc Hiến Tông làm vua không được lâu. Năm 1546, ông lâm bệnh mất, ở ngôi được 6 năm.

4/ Mạc Phúc Nguyên (1546 – 1561) : năm 1546 Mạc Phúc Hải lâm bệnh mất, con là Mạc Phúc Nguyên lên thay, tức Mạc Tuyên Tông.

Khi lên nối ngôi, do Mạc Tuyên Tông còn nhỏ tuổi nên mọi việc triều chính do người chú là Khiêm vương Mạc Kính Điển quyết đoán. Triều Mạc bắt đầu có những lục đục. Sau khi lớn lên, Mạc Phúc Nguyên không thể điều hành việc nước, phải nhờ cậy vào người khác.

Năm 1559, quân Lê – Trịnh tấn công mạnh mẽ ra Bắc. Mạc Phúc Nguyên buộc phải rút vào phòng thủ bên ngoài thành Thăng Long.

Năm 1561, Mạc Phúc Nguyên mất vì bệnh đậu mùa, ở ngôi được 15 năm.

5/ Mạc Mậu Hợp (1560 – 1592) : năm 1561 Mạc Phúc Nguyên bị bệnh đậu mùa mất, con nhỏ là Mạc Mậu Hợp lên thay, phụ chính là Khiêm Vương Mạc Kính Điển. Trong thời gian này chiến sự rất ác liệt giữa Bắc Triều và Nam Triều.

6/ Mạc Toàn (1592 – 1593) : năm 1592 trước thế tiến công như vũ bão của Nam Triều, Mạc Mậu Hợp nhường ngôi cho con là Mạc Toàn, còn mình thì thân chinh ra trận. Nhưng uy thế Nam Triều rất mạnh nên cũng chỉ đến năm 1593 quân Lê – Trịnh đã bắt và giết được Mạc Toàn kết thúc thời kỳ Nam – Bắc triều mở ra thời kỳ phân liệt khác (Đàng Ngoài – Đàng Trong) cũng như hy hữu nhất của Đại Việt (vua Lê – chúa Trịnh). Một số tàn dư nhà Mạc rút lên Cao Bằng vẫn chống đối với triều Lê – Trịnh cho đến khi bị tiêu diệt hết vào năm 1677).