Lê Hồng Phong (1902 – 1942)

Lê Hồng Phong sinh năm 1902, trong một gia đình nông dân lao động tại làng Thông Lạng, nay là xã Hưng Thông, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Lớn lên, ông phải làm nhiều nghề để kiếm sống và sớm giác ngộ cách mạng.

Năm 1924, ông cùng Phạm Hồng Thái sang Thái Lan rồi Trung Quốc để liên lạc với cách mạng. Ít lâu sau, ông được kết nạp vào Tâm tâm xã, rồi gia nhập Cộng sản đoàn, trực tiếp được Nguyễn Ái Quốc huấn luyện về chủ nghĩa Mác – Lê-nin và lý luận cách mạng.

Đầu năm 1932, ông tìm cách chắp mối liên lạc với người trong nước để củng cố cơ sở Đảng còn lại sau cuộc khủng bố dã man của thực dân Pháp.

Tháng 7/1935, ông sang Liên Xô dự Đại hội lần thứ VII của Quốc tế cộng sản. Cũng trong thời gian này, ông được bầu làm Tổng bí thư đảng cộng sản Đông Dương.

Năm 1936, ông về Trung Quốc, triệu tập hội nghị trung ương mở đầu mới của cách mạng Việt Nam.

Tháng 6/1939, ông bị địch bắt. Không đủ chứng cớ, chúng kết án ông 6 tháng tù. Hết hạn tù, ông bị đưa về làng quản thúc.

Ngày 29/9/1939, ông bị bắt lần thứ hai rồi đưa vào giam ở Khám Lớn (Sài Gòn). Khởi nghĩa Nam Kì bùng nổ (11/1940), thực dân Pháp muốn giết ông nhưng không có đủ chứng cớ nên đày ông đi Côn Đảo. Ở Côn Đảo, biết ông là nhân vật quan trọng của Đảng, thực dân Pháp tìm mọi cách giết hại. Chúng tra tấn ông dã man và nhốt trong hầm tối. Ông qua đời ngày 5/9/1942. Phần mộ của ông được đặt tại nghĩa trang Hàng Dương (Côn Đảo).