Phan Đình Phùng (1847 – 1895)

Phan Đình Phùng người làng Đông Thái, nay là xã Đức Phong, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, đỗ Đình nguyên Tiến sĩ năm 1877, được bổ làm Tri huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình, sau về Huế giữ chức Ngự sử.

Tính ông cương trực, khảng khái. Năm 1885, Tôn Thất Thuyết họp triều thần công bố phế bỏ vua Dục Đức, đưa Hiệp Hòa lên thay. Ông phản đối liền bị cách chức đuổi về làng.

Hai năm sau, hưởng ứng lời kêu gọi của vua Hàm Nghi, ông đã lãnh đạo nghĩa quân chống thực dân Pháp ở Hương Khê (Hà Tĩnh), gây cho Pháp nhiều khó khăn tổn thất nặng nề, nhất là trận Vụ Quang.

Tuy phải chiến đấu trong những điều kiện gian khổ, ông vẫn duy trì cuộc kháng chiến 10 năm, được nhân dân và quân sĩ ủng hộ. Ông bị thương trong một trận đánh và mất vào ngày 28/12/1895.